Planeti ynë është plot me “porta ferri”, që zakonisht shoqërohen me fenomene vullkanike. Gati 60 vjet më parë, një prej këtyre portave u hap në Rusi, e cila nuk ka asnjë lidhje me zjarrin dhe flakët. Përkundrazi, është depresioni më i madh i ngricave të përhershme në botë, një plagë në territorin siberian e gjatë një kilometër, njëqind metra e thellë dhe mbi të gjitha në zgjerim të vazhdueshëm.
Tani, për herë të parë, një dron i pilotuar nga një ekuipazh i agjencisë së lajmeve “Ruptly” ka fluturuar mbi kraterin Batagaika, duke na lejuar ta admirojmë atë në të gjithë madhështinë e tij dhe gjithashtu të vërejmë se ai vazhdon të zgjerohet.
SI LINDI PORTA E FERRIT? Teknikisht, krateri Batagaika, emri i të cilit rrjedh nga lumi që rrjedh aty pranë, është një thermokarst, një terren në të cilin ka ndodhur një fenomen termokarst. Ndodh kur ngricat e përhershme shkrihen dhe mbushin tokën me vrima (të cilat ndonjëherë mbushen me ujë dhe bëhen liqene). Porta e ferrit, Batagaika, filloi procesin e saj të formimit në vitet 1960, pas prerjes së pyllit që mbulonte dhe rrethonte zonën, gjë që e bëri tokën më pak të qëndrueshme dhe më të prekshme ndaj shkrirjes së shpejtë të akullit. Vitet e fundit, rritja e temperaturave e ka përshpejtuar procesin dhe në një konferencë të 2016-ës një rritje krateri prej dhjetë metrash në vit u raportua për dhjetë vitet e mëparshme.
PROCES I PAKTHYESHËM. Formimi i portës së ferrit ka nxjerrë në dritë edhe një thesar të pamasë paleontologjik, duke ekspozuar fosilet e kafshëve dhe bimëve dhe një sërë dherash që do të na lejojnë të rindërtojmë klimën e zonës në të paktën 200,000 vitet e fundit. Së bashku me këto zbulime, rritja e Batagaika rrezikon të nxjerrë në dritë edhe rezerva të mëdha të CO2 të ruajtura në tokë, të cilat mund të lëshohen në atmosferë, duke nxitur ngrohjen e mëtejshme të planetit tonë. Në këtë rast, për fat të keq, ka pak që mund të bëhet. Procesi tani konsiderohet i pakthyeshëm dhe e vetmja gjë që mund të bëjmë është të presim që dera e ferrit të ndalojë hapjen dhe të shpresojmë.
