Ophidiophobia është një fjalë e ndërlikuar që mund të përmblidhet në një: frika nga gjarpërinjtë. Është një nga fobitë e shumta që na prekin ne qeniet njerëzore dhe kur bëhet fjalë për terrorin ndaj disa kafshëve është në krye për sa i përket përhapjes. Në Amerikë, rreth 22% e popullsisë vuajnë prej tij, kundër 13% e atyre që kanë frikë nga qentë, ndërsa “frika nga merimangat”, arachnofobia 30% e njerëzve pretendojnë se vuajnë prej saj.
Nga vjen neveria ndaj këtyre kafshëve dhe si ndikon në qëndrimin tonë ndaj tyre? Përpiquni t’i përgjigjeni një studimi të botuar në Anthrozoös, i cili shpjegon se si ophidiophobia te njerëzit është rezultat i një paragjykimi të nën ndërgjegjes (d.m.th. një vlerësim i kushtëzuar nga një paragjykim) që nuk është i lindur, por na është mësuar që fëmijë.
Për të studiuar marrëdhëniet midis njerëzve dhe gjarpërinjve, ekipi i Universitetit Shtetëror të Karolinës së Veriut përdori një test që u shpik në vitin 1998 dhe që na lejon të identifikojmë lidhjet mendore që truri ynë bën në mënyrë të pandërgjegjshme kur mendon për objekte të caktuara. Testi quhet implicit-association test (IAT) dhe përdoret gjerësisht kur bëhet fjalë për hetimin e stereotipeve që popullojnë trurin tonë, zakonisht të lidhura me grupe të tjera njerëzore.
Gjarpërinj apo zogj. Në këtë rast metoda u aplikua në marrëdhënien njeri-kafshë; Një kampion prej 175 personash, të rinj dhe të rritur, u “pyetën”, për të përcaktuar reagimin e tyre ndaj dy grupeve të kafshëve që zakonisht qëndrojnë në anët e kundërta të spektrit të qëndrueshmërisë: gjarpërinjtë dhe nga ana tjetër zogjtë këngëtarë.
Testi bazohet në supozimin se disa lidhje mendore janë të pranishme në kokën tonë, dhe për këtë arsye kërkojnë më pak kohë për t’u manifestuar. Pjesëmarrësit duhej të kryenin një sërë detyrash sa më shpejt që të ishte e mundur: për shembull, të lidhnin fjalët “gjarpër” dhe “zog” (ose fotot e gjarpërinjve dhe zogjve) me mbiemra të tillë si “i mirë” ose “i keq”. Është konstatuar se koha që duhet për të çiftuar zogjtë me fjalë pozitive është më e vogël se sa për gjarpërinjtë, dhe anasjelltas se duhet më pak kohë për të shoqëruar “gjarprin” me “të keqen” krahasuar me “zogun”.
Ky është vetëm një shembull i pyetjeve të testit, në fund të të cilave studiuesit llogaritën se ka një paragjykim të fortë negativ ndaj gjarpërinjve. Jo vetëm kaq, tek të rriturit është më negativ se tek fëmijët, duke treguar se një pjesë e paragjykimit ndaj gjarpërinjve është e fituar (për shembull, e mësuar nga prindërit) dhe se ndikon ndryshe në varësi të seksit, të brezit të cilit i përket, madje edhe përkatësinë etnike. Megjithatë, duke lënë mënjanë dallimet, rezultati i testit është i qartë që ne kemi paragjykime të nën ndërgjegjshme kundër gjarpërinjve. Njohja është hapi i parë për t’i kapërcyer ato.
