Studiuesit e mbetjeve njerëzore nga Pompei kanë nxjerrë sekrete gjenetike nga eshtrat e një burri dhe një gruaje që u varrosën kur qyteti romak u përfshi nga hiri vullkanik. Ky gjenom i parë njerëzor pompeian është një grup pothuajse i plotë i udhëzimeve gjenetike nga viktimat, të koduara në ADN-në e nxjerrë nga kockat e tyre.
ADN-ja e lashtë u ruajt në trupa që ishin mbështjellë në hirin e ngurtësuar nga koha.
Gjetjet janë publikuar në revistën Scientific Reports.
Dy personat u zbuluan për herë të parë në vitin 1933, në atë që arkeologët e Pompeit e kanë quajtur Casa del Fabbro, ose Shtëpia e Zejtarit.
Ata u rrëzuan në cep të dhomës së ngrënies, ndërsa po hanin drekë kur ndodhi shpërthimi më 24 gusht të vitit 79 pas Krishtit. Një studim i fundit tregoi se reja e madhe e hirit nga shpërthimi i malit Vezuv mund të ishte bërë vdekjeprurëse për banorët e qytetit në më pak se 20 minuta.
Sipas studiuesve dy viktimat nuk po përpiqeshin të shpëtonin.
“Nga pozicioni i trupave të tyre duket se ata nuk po iknin. Përgjigjja se pse ata nuk po iknin mund të qëndronte në kushtet e tyre shëndetësore”, tha antropologia Dr Viva për BBC Radio 4.
Të dhëna tani janë zbuluar në këtë studim të ri të eshtrave të tyre.
“E gjitha kishte të bënte me ruajtjen e skeleteve. Është gjëja e parë që ne pamë dhe dukej premtuese, kështu që vendosëm të bëjmë nxjerrjen e ADN-së”, shpjegoi Prof Gabriele Scorrano, nga qendra Lundbeck GeoGenetics në Kopenhagë, i cili drejtoi studimin.
Si ruajtja e jashtëzakonshme ashtu edhe teknologjia më e fundit laboratorike i lejuan shkencëtarët të nxjerrin një pjesë të madhe të informacionit nga një sasi e vogël pluhuri kockash.
“Makinat e reja të sekuencave mund të lexojnë disa gjenome të tëra në të njëjtën kohë,” tha ai.
Studimi gjenetik zbuloi se skeleti i burrit përmbante ADN nga bakteret që shkaktojnë tuberkulozin, duke treguar se ai mund ta kishte pasur sëmundjen para vdekjes së tij. Dhe një fragment kocke në bazën e kafkës së tij përmbante mjaftueshëm ADN të paprekur për të përpunuar të gjithë kodin e tij gjenetik.
Kjo tregoi se ai ndante “shënues gjenetikë” ose pika referimi të njohura në kodin e tij gjenetik, me individë të tjerë që jetuan në Itali gjatë epokës perandorake romake. Por ai gjithashtu kishte një grup gjenesh që gjenden zakonisht në ato nga ishulli i Sardenjës, gjë që tregonte se mund të kishte pasur nivele të larta të diversitetit gjenetik në të gjithë Gadishullin Italian në atë kohë.
Sipas Profesor Scorrano ADN-ja e lashtë mjedisore, mund të zbulonte më shumë rreth biodiversitetit në atë kohë.
“Pompei është si një ishull romak. Ne kemi një fotografi të një dite në vitin 79 pas Krishtit”.
Ndërsa Dr Viva shtoi se çdo trup i njeriut në Pompei ishte “një thesar”.
“Këta njerëz janë dëshmitarë të heshtur të një prej ngjarjeve historike më të njohura në botë. Të punosh me ta është shumë emocionale dhe një privilegj i madh për mua”, tha ajo.
